کتاب چشمه های جوشان
تقریض آیت الله سید علی انگجی
بسم الله الرّحمن الرّحیم
و به نَستعین و نُؤمنُ به و نتوکّل عَلیه و نَعوذ بالله مِن شُرور اَنفُسنا و من سَیئات أعمالنا الّذی لاهادی لمَن ضَلَّ و لامُضِلّ لمَن هُدی. وَ الصَلاة و السَّلام علی سیّدنا مُحمّد وآله الطّاهرین، لاسیّما عَلی المَهدیّ المُنتظر، اﻹمامُ الثانیّ عَشَر، روُحی و اَرواحُ العالمینَ لَه الفِداء و اللَعنةُ عَلی اَعدائِهم اَجمَعین.
یکی از ارزشهای والای تعالیم آسمانی اسلام مسألهی انفاق است که در آیات کثیری از قرآن کریم و احادیث منقول از پیامبر اکرم (ص) و ائمهی هدی:بارها و به طور مکرر از آن یاد و تمجید شده است. در این یاداشت کوتاه با صرفنظر ازاحادیث بسیار باید اشاره نمود که در قرآن کریم، در بیش از پنجاه آیه در سورههای متعدد به موضوع انفاق با تعبیرات مختلف پرداخته شده و مؤمنان برای اقدام به آن تشویق شدهاند.
البته انفاق در لسان قرآن فقط صدقه، احسان و قرضالحسنه نیست، و برترین مرتبهی آن هم انفاق از نعمتهایی است که انسان مؤمن آنها را دوست دارد: لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّى تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَیْءٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِیمٌ (آل عمران/ ۹۲) در آیهی شریفهی دیگری، خداوند انفاق را در ردیف ایمان به غیب و صلات قرار میدهد، و مؤمنان را کسانی میداند که علاوه بر ایمان به غیب و اقامهی نماز، از نعمتهای الهی که در اختیار دارند انفاق میکنند: الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَیُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنفِقُونَ (بقره/ ۳) و باز در آیات دیگری انفاق را به دنبال اقامهی نماز ذکر میکند، و درواقع آن را همتراز نماز میداند.
با توجه به اهمیت این موضوع در لسان قرآن باید دید که اصولا انفاق چیست؟ فلسفهی تشریع آن کدام است و آثار و برکات آن درکجاست؟ و یا انواع و مصادیق حقیقی آن در دیدگاه اسلام چیست؟ و یا خصایص انفاق مورد قبول حقتعالی کدام است؟ و علاوه بر آیات قرآنی، رهنمودهای پیامبر اکرم(ص)و ائمهی هدی:دراین باره چگونه است؟
اینها بخشی ازسؤالاتی است که در محافل حوزوی و علمی و در میان نسل جوان معاصر مطرح است. ولی متأسفانه تاکنون توضیحات لازم و کافی در این رابطه ارائه نشده است، و این ناشی از آن است که تحقیق و بررسی این مسأله یک ضرورت اجتماعی در جامعهی اسلامی شناخته نشده است.
خوشبختانه اکنون مؤسسهی خیریهی فاطمةالزهرا سلام الله علیها با همکاری جناب آقای مهدی نوریافشان به این امر مهم پرداخته و ایشان با مراجعه به تفاسیر و کتب معتبر شیعی، حقایقی را در این زمینه مطرح ساخته است که میتواند منشاء اثر درمیان مؤمنان قرارگیرد.
حقیر پس از مراجعهی اجمالی به این کتاب، مطالعهی آن را برای عموم مردم مفید دیدم. اینک با این سطورکوتاه، تقدیر و تشکر خود را نسبت به دستاندرکاران مؤسسهی خیریهی فاطمةالزهرا سلام الله علیها (شکرالله مساعیهم الجمیلة) اعلام میدارم و امیدوارم که با چاپ و نشر این کتاب، همهی علاقمندان از مفاهیم قرآنی در رابطه با انفاق آگاه شوند و آنها را در زندگی روزمره به مورد اجرا درآورند.
والسلام علی من التبع الهدی والسلام علیکم و رحمة الله برکاته
العبدالعاصی الاقل سید علی انگجی عفی عنه
پنجم بهمنماه یک هزار و سیصد و هشتاد و هشت
سخن آغازین
خوانندگان عزیز و محترم
سلام، سلامی چو بوی خوش آشنایی
در آذر ماه ۱۳۸۶ با دعوت یکی از همکلاسیهای دبیرستان جعفری به دفترش رفتم. مشورتی داشت در مورد وصیّتنامهاش و ساخت حسینیهی جدیدی در کنار حسینیهی قدیمیاش در یکی ازخیابانهای شمال شهر تهران.
در ساعاتی که در خدمتش بودم با او از خاطرات مرحوم پدرم گفتم که میفرمود: کارهای خیر سلیقهای است. کسی که اهل ساختن مسجد است برای ساختن مدرسه اقدام نمیکند. کسی که اهل تهیهی جهیزیه و رفع مشکلات دمدستی نیازمندان است، کاری به کارهای ریشهای و اساسی در امور خیر ندارد.
به او گفتم که تو اولین کسی نیستی که مرا به مشورت در این امور خواندهای، دوستان دیگری نیز قبل از تو برای تنظیم وصیّتنامههایشان و بهترین مصرف ثلث مورد وصیّت از من سوالاتی داشتهاند.
با او از هجده سال فعالیت مؤسسهی خیریهی فاطمةالزهرا سلام الله علیها گفتم. گفتم که بعد از چهارده سال فعالیتِ مؤسسه به روال خطمشی اکثر مؤسسات خیریه و انجام کارهای معمولی خیر، در تصمیمگیری مدیران خیریه به این نتیجه رسیدیم که باید طرحی نو در اندازیم و از نیروهای جوان و فکرهای نوی آنها استفاده کنیم.
به همین دلیل مدیر عاملی بنده به پسرم تفویض شد و فعالیت مؤسسه را بیشتر به سوی کارهای فرهنگی سوق دادیم و همکاری ما با مؤسسهی فرهنگی مهتدین و مؤسسه فرهنگی صاد آغاز شد.
امّا هنوز سؤالات زیادی در ذهنمان شکل گرفته بود که پاسخی برای آنها نداشتیم و به این فکر افتادیم که کاری تحقیقی و پژوهشی انجام دهیم که اصولا کار خیر چیست؟ و بهترین آن کدام است؟
در پایان این جلسه به او عرض کردم که به یاری خدای رحمان این کار پژوهشی را انجام خواهیم داد.
جلسات متعددی با مدیران مؤسسه برگزار شد و تصمیم گرفته شد که این کار تحقیقی و پژوهشی شروع شود. نخستین گام یارگیری بود که افتخار همکاری با مهندس جوانی که از نخبگان و تیزهوشان جوان این مرز و بوم است و دارای مدرک کارشناسی رشته مهندسی تحلیل سیستمها از دانشگاه صنعتی امیرکبیر و کارشناسی ارشد رشته مدیریت فنآوری اطلاعات از دانشگاه تهران است، نصیب ما شد و با همکاری او توفیق یافتیم تا محل مستقلی برای مؤسسه تدارک ببینیم. در جلسهی افتتاحیهی محل جدید، در مردادماه ۱۳۸۷ در خدمت عزیزانی بودیم که همگی، ما را در انجام این مهم تشویق کردند و نتیجهگیری کردند که اگر این امر پژوهش را به عنوان هدف اصلی مؤسسه قرار دهید، کاری است نیکو.
سپس جناب مهدی نوریافشان که کارشناس رشتهی تاریخ اسلام از دانشگاه مذاهب اسلامی و کارشناس ارشد همان رشته از دانشگاه تربیت معلم تهران است به جمع ما پیوست.
حقیر از تمام دوستان و سرورانی که میتوانستند ما را در اجرای این هدف یاری دهند کمک خواستم، که آنها نیز بیدریغ ما را رهین منت خود ساختند و جناب نوری افشان به عنوان تشکر و قدردانی اسامی آنان را در مقدمه ذکر نمودهاند و حالا بعد از دو سال و نیم این مهم فراهم آمده است.
کتابی که در پیش رو دارید دسترنج افرادی مخلص و تلاشگر است و این مختصری است از آنچه میخواستیم. و البته این کتابی تحقیقی است نه رمان یا مقاله، خواندنش علاقه و حوصله میخواهد.
در صفحات پایانی کتاب در بخش فهرستها سؤالاتی در رابطه با امور خیریه مطرح شده است که در این کتاب به برخی از آنها پاسخ داده شده است و برخی نیز بدون جواب مانده است و به همین دلیل دست یاری به سوی شما عزیزان، خیّرین، پژوهشگران و صاحبنظران دراز میکنیم تا ما را در پیشبرد اهداف پژوهشی در زمینهی کار خیر همراهی کنید.
و این مهم انجام نخواهد پذیرفت مگر آنکه باورهای زنگ زده و عادتهای کهنهی خودمان را دور بریزیم و نو بیندیشیم و نو بگوییم، و به یقین اگر چنین کنیم تحول عظیمی در انجام کارهای خیر ایجاد خواهد شد.
حمید افخمی ستوده
رئیس هیأت مدیرهی مؤسسه خیریهی فاطمةالزهرا سلام الله علیها
بهار ۱۳۸۹
مقدمه
شاید این ادعا چندان گزاف نباشد که قرآن ـ کتاب آسمانی مسلمانان ـ از همان ابتدای نزول، آنچنان که باید مورد توجه و دقّت قرار نگرفت و هرچه گذشت بر این بیتوجهی افزوده شد تا آنجا که مسلمانان از عزّت و اقتدارِ به دست آمده فاصله گرفتند.
به حاشیه رفتن قرآن تا آنجا ادامه پیدا میکند که در قیامت، پیامبر رحمت(ص)را به شکایت وامیدارد که یَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا [۱]. از طرف دیگر در مورد شناخت ائمهی هدی: ـ این مفسران و تبیین کنندگان قرآن ـ نیز کوتاهی شد و طبیعی است آنگاه که محتوای آسمانی قرآن و فرامین پیامبر بزرگوار اسلام۶و ائمهی معصومین:محور زندگی نباشد، افراد وظایف خود را به دست فراموشی سپرده و در مسایل گوناگون دچار اختلاف میشوند؛ از جمله فقرا صبر و قناعت را از یاد میبرند و اغنیا در پی تواضع و وسعت نظر نخواهند بود.[۲] با فاصله گرفتن از این کتاب آسمانی است که ثروت، قدرت و رفاه به هدف تبدیل شده و در نتیجه مشکلات عدیدهای در جوامع مسلمان به وجود آمده است.
مبنای شکلگیری این کتاب نیز مسألهی فقر و غنا، پیروِ آن موضوع انفاق و مسایل مربوط به آن است که ابعاد مختلف آن در جوامع امروزی خودنمایی میکند. پرسشهای فراوانِ موجود و کاربردی نبودن پاسخها، موجب شده است تا بسیاری از جزئیات در این زمینه همچنان مبهم باقی بماند.
نقطهی شروع این پژوهش، سؤالات فراوان جمعآوری شده از سوی برخی خیّرین بود. نوع سؤالات مطرح شده که حاصل تجربهی چندینساله در مؤسسات خیریه است، تحقیقی کاربردی را طلب میکرد که با بیان و توصیف مطالب به پاسخهایی مفید و اجرایی منتهی شود و این مهم درصورت هموار بودن مسیر و آماده بودن منابع و امکانات محقق میشد. اما تلاشهای اولیه نشان داد که پاسخ چنین پرسشهایی در منابع مشخص دست اول و قابل استناد به طور مستقیم ارائه نشده است. از اینرو باید پس از بررسی منابع، اطلاعات قابل استفاده جمعآوری، تحلیل و با یکدیگر مقایسه شود تا در انتها تحقیقی قابل ارائه حاصل گردد. طبیعی بود که برای پیشبرد چنین تحقیقی از بهکاربردن تلفیقی از روشها ـ چه به لحاظ موضوع و چه از نظر نگاه به هدف ـ گریزی نبود. در نهایت این پژوهش با بهرهگیری از منابع و کتب دینی و مطالعهی آنها به روش کتابـخانهای صورت گرفت و اگر چه تحقیقی کاربردی به حساب میآید ولی در برخی موارد درعمل پای مباحث نظری نیز به میان کشیده شده است. از حیث هدف نیز تحقیقی است توصیفی و تبیینی که پاسخ به سؤالات پژوهش را دنبال میکند.
از مجموعه سؤالات موجود که فهرست کامل آن در پیوست کتاب آمده است (و مرور آن به خوانندهی محترم پیش از مطالعهی کتاب توصیه میشود)، سؤالات مشترک و کلی زیر استخراج و مبنای انجام پژوهش در این مقطع قرار گرفت:
- فلسفه و حکمت تشریع انفاق در دین مبین اسلام چیست؟
- آثار و برکات انفاق و کار خیر چیست؟
- تعریف، انواع و پیامدهای فقر و غنا چیست؟
- آیا میتوان برای فقر و غنا حدی متصور شد؟
- فقرا و اغنیا چه وظایفی نسبت به خود و جامعه دارند؟
- انواع انفاق از نظر دین مبین اسلام چیست؟
- ویژگیهای انفاقِ مورد قبول خداوند کدام است؟
- آیا برای انفاق کردن می بایست اولویت بندی نمود؟
- در مواجهه با نیازمندان و آسیبهای وارده بر آنان تا چه حد مکلّفیم؟
- آیا تحقیق و تفحّص برای انفاق کردن لازم است؟ حد و مرز و معیارهای آن چیست؟
- آیا انفاق فقط یک فعل فردی است یا میتواند با تشکیلات گروهی هم انجام گیرد؟
برای پـاسخگویی به مسایل شرعی ـ عرفی از این سنخ، طی کردن مراحل مشخصی الزامی مینمود. بدین مـعنی که نمیتوان در پرسشهای دینی به مسألهای جزئی با مصداقی معین پاسخ گفت، مگر اینـکه حوزهی موضوعی و زیربنای اعتقادی آن مسأله در شریعت مربوطه کاملا مشخص و مسایل مرتبط و معادلِ آن تعیین و تبیین شود. همین امر سبب میشود تا به ظاهر بسیاری از بحثها حاشیهای، بیارتباط با هدف اصلیِ تحقیق و در نتیجه خستهکننده باشند، در حالی که اگر بدون هیچ مقدمه و بسط مفاهیم کلی اقدام به پاسخگویی شود، اعتراضها و انتقادها ـ به حق ـ بلند خواهد شد که مبنای چنین پاسخی چیست؟ چرا فلان نظر معیار قرار نگرفته است؟ و دهها سؤال از این دست که تحقیق را دچار خدشه علمی کرده، از اعتبار به کلی ساقط میکند. اینچنین است که یافتن پاسخهای مقبول، با پشتوانه و کم اشتباهتر در این حیطه منوط به صرف زمان و دقت کافی است تا مسایل از ریشه و بنیاد روی هم چیده شده، نتیجهای منطقی و موردپسند ارائه شود. به هر روی سعی بر آن شد تا فصول کتاب براساس سؤالات طرح شده تقسیمبندی گردد و با روندی منطقی به این سؤالات پاسخ داده شود.
از ویژگیهایی که در سراسر کتاب مورد عنایت قرار گرفته، محوریت قرآن در خصوص تمام عناوین و مباحث مطرح شده و یاری گرفتن از احادیث به منظور تکمیل و توضیح بیشتر مطالب است. در واقع سعی بر این بوده است که مخاطب با منابع اصلی و دست اول، بدون هیچ واسطهای روبروشده و تا حد امکان پاسخهای خود را از آن استنباط کند. همچنین برای جلوگیری از تکرار، آیاتی که به اصل موضوع کتاب یعنی انفاق مرتبط نبوده و متن آن نیز به طور مستقل موضوعیت نداشته به پاورقی منتقل و یا تنها به آدرس آن اکتفا گردیده است. ترجمهی آیات (جز در سه مورد) از جناب استاد ابوالفضل بهرامپور و ترجمهی متون نهجالبلاغه همه جا از حجتالاسلام عبدالمجید معادیخواه (خورشید بیغروب نهجالبلاغه) آورده شده است.
در اینجا به حکم «مَنْ لَمْ یَشْکُرِ المَخْلُوقَ، لَمْ یَشْکُرِ الخَالِقَ»، جا دارد تا از زحمات بیدریغ دوستان و اساتید محترمی که در این مسیر از هیچ کمکی مضایقه نداشته و به طور مستمرّ با پیشنهادها، انتقادها و راهنماییهای خود در شکلگیری این کتاب تأثیر بسزایی داشتند تشکر به عمل آید.
ابتدا مراتب تشکر و قدردانی ویژه محضر آیتالله سیّدعلی انگجی که با مطالعهی کتاب، نظرات ارزشمند خود را در جهت بهبود محتوا و روندِ آن ابراز داشتند.
از پیشنهادها و همفکریهای سودمند اساتید بزرگوار آقایان مهندس سیدمجتبی حسینی، حاج مهدی قاسمی، مهندس مهدی نوید، دکتر حسن توانایانفرد و جناب آقای رضا سلامتپناه و نیز از جناب آقای امیر ذوقی به عنوان ویراستار علمی این کتاب تشکر کرده و از جناب آقای حمید گروگان که ویرایش ادبی کتاب را پذیرفتند سپاسگزاری به عمل میآید.
همچنین مراتب قدردانی تقدیم حضرات گرانقدر، آیتالله سیدمحمد حسینی زنجانی، حجتالاسلام و المسلمین دکتر حمید محمدی، حجتالاسلام و المسلمین محمد علی جاودان، حجتالاسلام دکتر محمد هادی مفتح، جناب آقای عباس آزادانی و جناب آقای علی حدادی، که در اصلاح این کتاب همکاری خود را دریغ نکردند.
و بالاخره از اعضای محترم مؤسسهی خیریهی فاطمة الزهرا سلام الله علیها که پشتوانهی معنوی و مادی این کتاب بوده و زحمات اصلی بر عهدهی ایشان بود نیز کمال قدردانی و امتنان را دارم. باید اذعان داشت که گام برداشتن در جهت پژوهش و فعالیتهای علمی و خصوصا رفع خلأ میان توصیههای نظری و اقدامهای عملی، آن هم از سوی یک مؤسسهی خیریه امری است بدیع و در عین حال بسیار مبارک.
در انتها خداوند رحمان را فراوان سپاس که نگارش این کتاب ـ که به واقع حاصل یک کار گروهی است ـ به اتمام رسید و امید است که مورد رضای پروردگار قرار گیرد، إنشاءالله.
مهدی نوریافشان – بهار۱۳۸۹
فهرست مطالب
فصل اول: فلسفه و اثرات انفاق دریافت فصل اول
-
۱ـ ۱ـ تفاوت انسان ها، سنت الهی
-
۱ـ ۲ـ اثرات انفاق
-
۱ـ ۲ـ ۱ـ اثرات فردی
-
الف ـ نیل به برّ و تقوی
-
ب ـ تزکیه و تثبیت نفس
-
ج ـ رستگاری و پاداش حقیقی
-
د ـ قوت قلب و اطمینان از آینده (آرامش)
-
هـ ـ افزایش روزی
-
وـ جلب فضل و رحمت خداوند و تقرب به او
-
۱ـ ۲ـ ۲ـ اثرات اجتماعی
-
الف ـ امنیت اقتصادی
-
ب ـ امنیت اجتماعی
فصل دوم: فقر و غنا دریافت فصل دوم
-
۲ـ ۱ـ فقر و غنای مادی
-
۲ـ ۲ـ فقر و غنای غیر مادی
-
۲ـ ۲ـ ۱ـ فقر در توانایی های ذهنی و جسمی
-
۲ـ ۲ـ ۲ـ فقر در اخلاق فردی (فرهنگ و دین)
-
۲ـ ۲ـ ۳ـ فقر در اخلاق اجتماعی (فرهنگ و دین)
-
۲ـ ۳ـ فقر و غنای مطلق
-
۲ـ ۴ـ فقر و غنای نسبی
-
۲ـ ۴ـ ۱ـ محیط و جامعه
-
۲ـ ۴ـ ۲ـ مناعت طبع و توقع شخصی
-
۲ـ ۴ـ ۳ـ شأن و جایگاه
-
۲ـ ۵ـ حد فقر و غنا
-
۲ـ ۵ـ ۱ـ حد فقر
-
الف ـ هزینه های شخصی
-
ب ـ هزینه های خانواده
-
ج ـ هزینه های اجتماعی
-
۲ـ ۵ـ ۲ـ حد غنا
-
۲ـ ۶ـ پیامدها و وظایف
-
۲ـ ۶ـ ۱ـ پیامدهای فقر و غنا
-
۲ـ ۶ـ ۲ـ وظایف فقرا و اغنیا
-
۲ـ ۶ـ ۳ـ وظیفه ی ویژه؛ شکر عملی
-
الف ـ رفع فقر (بخشش فردی و اجتماعی)
-
ب ـ زندگی متعادل
-
۲ـ ۷ـ نتیجه گیری و توصیه ی اسلام
فصل سوم: مصارف و مراتب انفاق دریافت فصل سوم
-
۳ـ ۱ـ مصارف
-
۳ـ ۱ـ ۱ـ مصارف عام
-
۳ـ ۱ـ ۲ـ مصارف خاص
-
الف ـ مصارف زکات
-
ب ـ مصارف خمس
-
۳ـ ۲ـ اولویت بندی
-
۳ـ ۲ـ ۱ـ اولویت ها به لحاظ اشخاص (مخاطب)
-
۳ـ ۲ـ ۲ـ اولویت ها به لحاظ زمینه (کارکرد)
-
۳ـ ۱ـ انفاق یا قرض
-
۳ـ ۳ـ ۱ـ تعریف قرض
-
۳ـ ۳ـ ۲ـ جایگاه قرض در اسلام
-
۳ـ ۳ـ ۳ـ انفاق یا قرض
فصل چهارم: انفاق پسندیده دریافت فصل چهارم
-
۴ـ ۱ـ آداب انفاق
-
۴ـ ۱ـ ۱ـ نیّت: کسب رضای خداوند
-
۴ـ ۱ـ ۲ـ حد و میزان انفاق (اعتدال)
-
الف ـ شرایط منفق
-
ب ـ شرایط مستحقّ
-
۴ـ ۱ـ ۳ـ مطلوبیت آنچه انفاق می شود
-
۴ـ ۱ـ ۴ـ انفاق در همه حال
-
۴ـ ۱ـ ۵ـ انفاق در خفا و آشکار
-
۴ـ ۱ـ ۶ـ رعایت اخلاق در انفاق
-
الف ـ پرهیز از منت، حفظ عزّت
-
ب ـ کوچک شمردن انفاق و صدقه
-
ج ـ بخشش قبل از سؤال
-
دـ برخورد صحیح در صورت عدم انفاق
-
۴ـ ۱ـ ۷ـ انفاق از طریق واسطه ها (مؤسسات خیریه)
-
۴ـ ۱ـ ۸ـ تحقیق و بررسی پیش از انفاق
-
۴ـ ۲ـ موانع انفاق
-
۴ـ ۲ـ ۱ـ ترس از تهیدستی
-
۴ـ ۲ـ ۲ـ خودمحوری و خودخواهی
-
۴ـ ۲ـ ۳ـ ثروت اندوزی
-
۴ـ ۲ـ ۴ـ ضعف بینش
فهرستها
-
فهرست معانی
-
۱ـ إحسان
-
۲ـ إنفاق
-
۳ـ تبذیر
-
۴ـ حق الحصاد
-
۵ـ حق معلوم (حق)
-
۶ـ خمس
-
۷ـ دَین
-
۸ـ زکات
-
۹ـ صدقه
-
۱۰ـ فقر
-
۱۱ـ قرض
-
فهرست پرسش ها
-
فهرست موضوعی آیات انفاق
-
۱ـ انفاق
-
۲ـ زکات و صدقه
-
۳ـ بخل
-
۴ـ حرص
-
۵ـ یتیم
-
۶ـ خمس
-
فهرست آیات کتاب
-
فهرست روایات کتاب
-
منابع و مآخذ
[۱] «پروردگارا! قوم من این قرآن را رها کردند.» (فرقان/ ۳۰)
[۲] در دعایی که در زمان غیبت خواندن آن توصیه شده چنین آمده است: «وَ عَلَی الفُقَرَاءِ بِالصَّبرِ وَ القَنَاعَةِ وَ عَلَی الأَغنِیَاءِ بِالتَّوَاضُعِ وَ السَّعَةِ.»
۱ دیدگاه در کتاب چشمه های جوشان
امیری
۱۷ آبان ۱۳۸۹ در ۶:۰۰ ق.ظ
سلام
اینجا هم فونت بسیار ریز و ناخواناست!ضمن اینکه درشت تر می کنید از فونت های زیباتری نیز بهره بگیرد